درباره ی استفاده از سنجش ( فرایند جمع آوری اطلاعات به منظور تصمیم گیری های آموزشی ) برای حمایت از آموزشی که در کلاس درس به دانش آموزان ارائه می کنیم ، شواهد پژوهشی نشان می دهند که « سنجش برای یاد گیری ، بهتر از سنجش یاد گیری های دانش آموزان است .» به کلامی دیگر ، معلمانی که از سنجش برای کسب آگاهی از مشکلات یاد گیری دانش آموزان استفا ده می کنند ، بهتر می توانند از طریق تفسیر اطلاعات و تجزیه و تحلیل آن ها ، درباره ی فرایند آموزش ، تقویت

نکات مثبت و رفع مشکلات موردی یاد گیری ، مانند بدفهمی های دانش آموزان از موضوع درس ، انتظارات آموزشی معلم ، ایجاد تعامل بیشتر بین دانش آموزان ، و ... تصمیم بگیرند .

سنجش هنگامی به بهبود یادگیری و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان منجر می شود که آن را به عنوان جزء تفکیک ناپذیر فرایند یادگیری – یاددهی در نظر بگیریم و به طور مستمر و معنی دار از آن استفاده کنیم .

در این مقاله تلاش شده است ، به پرسش های زیر پاسخ داده شود :

*سنجش مستمر به چه معناست ؟

*    ارتباط سنجش مستمر با فعالیت های آموزشی چیست ؟

*    سنجش مستمر دارای چه ویژگی های کلیدی است ؟

*    چگونه می توان سنجش مستمر را طراحی کرد؟

* چگونه می توان فرایند آموزش را بر اسا س سنجش مستمر ، پیش برد ؟

*   برای اعتبار بخشی به سنجش مستمر ، چه باید کرد؟

سنجش مستمر به چه معناست ؟

چگونه می توانیم آموخته های دانش آموزان را درست و واقعی مورد سنجش قرار دهیم ؟ این پرسشی است که هر معلم هوشمندی را با چالش روبه رو می کند و او را به تفکر وا می دارد . اما هنگامی می توانیم به این پرسش پاسخ دهیم که قبلأ هدف از آموزش را درک کرده باشیم . فرایند سنجش ، بیش از ارزشیابی صرف است . در واقع سنجش به سندی منطقی می انجامد که چگونگی یادگیری دانش آموز را نشان می دهد .

سنجشی که درک و فهم ما را نسبت به یادگیری دانش آموزان توسعه و پرورش دهد ، مهم تر از آزمونی است که در پایان هر دوره ی آموزشی و یا هر واحد درسی به عمل می آید . این نوع سنجش (مستمر ) ، نیازمند آگاه کردن دانش آموزان و معلمان از این موضوع است که دانش آموزان چه چیزی را به درستی درک کردهاند و چگونه باید آموزش و یادگیری را ادامه بدهند .

این نوع سنجش ، تلفیقی از عملکرد و بازخورد است که به طور دقیق ، آن چه را که دانش آموزان برای پیشرفت و توسعه ی درکشان از موضوع یا مفهومی خاص نیاز دارند مهیا می کند . به این نوع سنجش ، « سنجش مستمر » گفته می شود . به کلامی دیگر ، سنجش مستمر به فرایند آماده کردن دانش آموزان از طریق ارائه ی باز خورد های روشن برای درک عملکردشان به گونه ای که به بهبود عملکرد بعدی شان کمک کند ، گفته می شود .

ارتباط سنجش مستمر با فعالیت های آموزشی چیست ؟

ایده ی سنجش مستمر در آموزش و پرورش ، جدید نیست . تقریبأ بیشتر روش های جاری سنجش ، در سنجش مستمر سهمی دارند . سنجش مستمر شامل همه ی ابزار ها و روش هایی است که معلم و دانش آموزان را از چگونگی پیشرفتشان در فرایند یادگیری – یاددهی آگاه می کند . ویژگی های کلیدی سنجش مستمر عبارت اند از :

o       ارتباط سنجش های به عمل آمده با هدف های اصلی درس ها : مطمئن شوید که سنجش های شما روی مفاهیم اصلی واحد درسی متمرکز شده اند .

o       تععین ملاک های موفقیت دانش آموزان در انجام تکالیف و وظایف یادگیری : اطمینان حاصل کنید که همه ی دانش آموزان کلاس درس از این ملاک ها به خوبی آگاهی دارند .

o       استفاده از سنجش به عنوان ابزاری برای آموزش : دانش آموزان باید یاد بگیرند که چگونه از طریق مطالعه ی نتایج سنجش ها ، مشکلات آموزشی خود را رفع کنند .

o       ارا ئه ی بازخورد به دانش آموزان برای اصلاح و بهبود عملکردشان و هدایت آنان برای موفق شدن در انجام تکالیف و و ظایفی که به عهده گرفته اند .

به منظور سنجش مستمر ، می توانید علاوه بر آزمون های پایان درس ، از بحث های کلاسی ،پرسش و پاسخ ، انجام پروژه توسط دانش آموزان ، خود سنجشی ، سنجش از طریق هم کلاسی ها و ... استفاده کنید .

مراحل سنجش مستمر

1 – خلق ملاک های موفقیت

برای درک عملکرد دانش آموزان ، به ملاک هایی نیاز داریم که :

·        روشن و واضح باشد .

·        با هدف های اصلی آموزش مرتبط باشند ؛

·        هر دانش اموزی در کلاس درس از آن ها آگاه باشد و درکشان کند .

          2 – آماده کردن باز خورد های مفید

           برای آن که باز خورد ها مفید باشند ، رعایت نکات زیر ضروری است :

*   ارائه ی باز خورد به طور مکرر در ارتباط با در ک عملکرد دانش آموزان طی فرایند یادگیری – یاددهی . بعضی از بازخورد ها را می توانیم از قبل تهیه و طراحی کنیم .

*    ارائه ی بازخورد به صورتی که به دانش آموزان اطلاع دهد ، نه تنها تکالیف خود را به خوبی انجام داده اند یا خیر ،  بلکه برای انجام بهتر و پیشرفت در کارشان چگونه باید عمل کنند .

*    ارائه ی بازخورد هایی که به توالی و ادامه ی فعالیت های یاد گیری شکل دهند .

*    ارائه ی بازخورد از سوی افراد گوناگون ( معلم و هم کلاسی ها ) به جنبه ها و ابعاد گوناگون تکالیف انجام شده با تکالیفی که دانش آموز در حال انجام آن هاست .

چگونه میتوان سنجش مستمر را طراحی کرد ؟

برای طراحی فرایند سنجش مستمر ، بر اساس هدف های اصلی آموزش ، ملاک های موفقیت دانش آموزان را در انجام تکالیف تععین کنید . برای مثال ، اگر می خواهید دانش آموزان درباره ی درکشان از مفهومی خاص مقاله ای بنویسند ، اولین قدم در سنجش مستمر این است که بررسی کنیم ، آیا دانش آموزان مفهوم مورد نظر را به خوبی درک کرده اند یا نه ؟ برای آگاهی از این امر ، فرصت هایی را در فرایند آموزش برای سنجش پیشرفت درک دانش آموزان ایجاد می کنیم تا دانش آموزان درباره ی عملکردشان ، بازخورد های لازم را دریافت کنند .

چگونه می توان فرایند آموزش را بر اساس سنجش مستمر پیش برد ؟

همان طور که گفته شد سنجش مستمر ، فرایندی است که طی آن ، دانش آموزان درباره ی نحوه ی عملکردشان و به منظور بهبود آن بر اساس ملاک های از قبل تعیین شده در ارتباط با هدف های آموزشی ، بازخورد دریافت می کنند . بازخورد ها علاوه بر این که نحوه ی اصلاح و بهبود عملکرد را به دانش آموزان نشان می دهند ، آنان را از هدف های اصلی آموزش نیز آگاه می کنند . اگر شما ملاک هایی را برای سنجش عملکرد دانش آموزان فراهم کرده اید ، به آنان نیز اجازه دهید ، ملاک هایی را به مجموعه ملاک های شما اضافه کنند . در ضمن ، ملاک های سنجش موفقیت را در اختیار دانش آموزان بگذارید تا آنان از ارتباط ملاک ها با هدف های آموزش ، آگاه شوند .

برای ارائه ی بازخورد به دانش آموز از سوی هم کلاسی هایش ، الگویی را فراهم کنید تا آنان بتوانند بر اساس آن و برای بهبود عملکرد دانش آموز ، به او بازخورد مؤثر بدهند . در این ارتباط ، تهیه ی کار نما و دفتر چه ی یاد گیری مفید است . بنابراین ، نه تنها از سنجش باید برای قضاوت در باره ی نحوه ی عملکرد دانش آموزان استفاده شود ، بلکه از آن می توان ، برای اصلاح و شکل دادن به برنامه ی درسی و آموزش نیز بهره گرفت .

برای اعتبار بخشی سنجش مستمر ، چه باید کرد ؟

در اعتبا ر بخشی به سنجش مستمر فعالیت ها و عملکرد دانش آموزان ، پاسخ به پرسش های زیر بسیار مؤثر است :

§        آیا ملاک های موفقیت عملکرد ، به طور روشن و واضح تعریف شده اند ؟

§        آیا ملک های موفقیت ، با هدف های آموزش ارتباط دارند ؟

§        آیا فرصت های آموزشی لازم برای ارائه ی بازخورد به عملکرد دانش آموزان را فراهم کرده اید ؟

§        آیا بازخورد های لازم برای اصلاح عملکرد دانش آموزان را تهیه کرده اید ؟

§        آیا در طرح سنجش ، فرصت های لازم برای ارائه ی بازخورد به وسیله ی خود ، هم کلاسی ها ، و دانش آموز را پیش بینی کرده اید ؟

§        آیا چرخه ی سنجش مستمر ی که تهیه کرده اید ، به دانش آموزان کمک می کند تا هدف های آموزش و چگونگی عملکردشان را درک کنند ؟

 منبع : تکنولوژی آموزشی

0000000000000000

 

وظیفه آموزش این است که ذهن های خالی را به ذهن های باز تبدیل کند نه ذهن های پر.

پیشرفت تحصیلی دانش آموزان تا حدود زیادی بستگی به شرایط محیطی و نحوه برخورد معلمان و اطرافیان دارد . فضایی که نوجوانان در آن پرورش می یابند باید به گونه ای باشد که موجب موفقیت آنها گردد. برخورد معلم باید منطقی بوده تا دانش آموز را در مسیر موفقیت قرار دهد و دانش آموز اعتماد به نفس پیدا کند و از خود انتظار موفقیت داشته باشد زیرا موفقیت هم چون نردبانی است که وقتی شروع شد تا آخرین پله ادامه می دهد.
بنابراین می توان گفت رابطه معلمان و شاگردان و مسئولان دیگر دبیرستان می تواند موفقیت دانش آموزان را تحت تاثیر قرار دهد و از ترک تحصیل جلوگیری کند.
برخورد معلم و اولیای دبیرستان باید به گونه ای باشد که دانش آموز از طریق دستکاری اشیا ‚آزمایش‚جمع آوری اطلاعات ساختن و خلق کرد مباحث ومشارکت در کارهای گروهی‚گوش دادن‚خواندن و اکتشاف به تجربه یادگیری بپردازند و بدین وسیله از ترک تحصیل دانش آموزان جلوگیری نمایند .
همچنین استفاده از تشویق های مادی و غیر مادی مفید است . استفاده بیشتر معلمان از تشویق های کلامی و تشویق در جمع در پیشرفت تحصیلی دانش آموزان نقش بسزایی دارد و هم باعث جلوگیری از افت تحصیلی دانش آموزان می شود.

شیوه برگزاری امتحانات(شیوه ارزیابی)
هدف عمده در مدرسه پیش بردن یادگیری دانش آموزان است . تمام فعالیت های مدرسه باید متوجه همین هدف باشد . زیرا مقدار و نوع یادگیری دانش آموزان است که میزان فعالیتهای مدرسه را روشن می کند. هرگاه دانش آموز مطلبی را یاد بگیرد ‚این امر موجب تغییر رفتار وی خواهد شد و به عبارت دیگر تجارب یادگیری موفقیت آمیز موجب تغییراتی در رفتار دانش آموز می شود.
بوسیله ارزیابی و امتحان است که معلم می تواند اثر کوششهای خود را بفهمد و یا بداند که چه اندازه توانسته است دانش آموز را در راه رسیدن به هدفهای مورد نظر کمک کند و خود نیز تا چه حد موفق بوده است.
چنانچه امتحان به جای اینکه یک وسیله باشد ‚یک هدف اصلی به شمار آید و این بر کل فرایند آموزشی اثرات سو می گذارد و هدفهای حقیقی آموزش و پرورش را به مخاطره می اندازد.در چنین حالتی امتحان بر چگونگی تدریس و یادگیری تاثیر گذاشته و دانش آموزان فقط برای کسب نمره و قبول شدن در امتحان فعالیت می کنند .
دانش آموزان برای دریافت نمره به حفظ کردن مطالب می پردازند و در نتیجه قدرت تفکر و استدلال و نو آوری فراگیران ضعیف می گردد و موجب خستگی آنها از درس و معلم می شود.
همه این موارد منجر به عدم پیشرفت و افزایش میزان افت تحصیلی و در نهایت ترک تحصیل دانش آموزان می گردد.
استفاده از شیوه های صحیح امتحان یا ارزیابی پیشرفت تحصیلی ‚نه تنها معلم را قادر می سازد که دانش آموزان خود را در رسیدن به هدفهای آموزش و پرورش راهنمایی کند بلکه بر اساس ارزیابی مداوم می تواند روش تدریس را نیز ارزیابی کند.به این ترتیب می تواند از ترک تحصیل دانش آموزان جلوگیری کند.
بنابراین امتحان وسیله ای نیست که تنها در پایان مراحل تحصیل و برای انتخاب افراد مستعد و شایسته تر به کار رود ‚ بلکه امتحان باید به طور مداوم و در جریان تدریس باشد و در موقعیت های مختلف انجام گیرد.